Орон нутаг судлах танхим нь 1969 онд кино механикч Т.Жөнжгөөгийн санаачлага сумын АДХГЗ-ны шийдвэрээр халх голын ялалтын 30н жилийн ойг угтаж  (Орон нутаг сурталчилах булан) нэртэйгээр анх байгуулагдсан. Орон нутаг судлах танхим нь байгалийн түүхийн болон угсаатны зүй, шашин, эд өлгийн зүйл гэх мэт хэсгүүдээс гадна БНМАУ-ын баатар Л.Аюушын алдар гавьяаг мөнхжүүлэх түүний баатарлаг үйлсийг хойч үедээ өвлүүлэх зорилготой Аюушийн нэрэмжит музей ажилдаг. Орон нутаг судлах танхим нь 94 дэсийн 167 үзмэртэйгээр үйл ажиллага агаа явуулж байна.