Монгол Улсын соёлын биет бус өвийн төлөөллийн үндэсний бүртгэл

 Боловсрол, соёл, шинжлэх ухаан, спортын
сайдын 2019 оны 11 дүгээр сарын 29-ны өдрийн
А/759 дугаар тушаалын 1-р хавсралт



МОНГОЛ УЛСЫН БИЕТ БУС СОЁЛЫН ӨВИЙН
ТӨЛӨӨЛЛИЙН ҮНДЭСНИЙ БҮРТГЭЛ /7 ай 279 өв/


I. ЭХ ХЭЛ, АМАН УЛАМЖЛАЛ, ИЛЭРХИЙЛЛҮҮД

  1. Авга аман аялгуу    

  2. Буриад аман аялгуу 

  3. Дөрвөд аман аялгуу

  4. Захчин аман аялгуу

  5. Мянгад аман аялгуу

  6. Торгууд аман аялгуу

  7. Тува аман аялгуу

  8. Урианхай аман аялгуу

  9. Халх аман аялгуу 

  10. Алтайн казах аман аялгуу 

  11. Монгол бичиг

  12. Монгол уран бичлэг 

  13. Монгол-кирил бичиг 

  14. Тод үсэг 

  15. Соёмбо үсэг

  16. Домог 

  17. Үлгэр

  18. Аялгуут үлгэр 

  19. Бэнсэн буюу хуурын үлгэр 

  20. Хууч яриа

  21. Шог хошин яриа

  22. Наргиа, зугаа үг 

  23. Дом

  24. Шившлэг

  25. Зүйр цэцэн үг

  26. Сургаал үг

  27. Оньсого

  28. Таавар 

  29. Ертөнцийн гурав

  30. Түргэн хэллэг

  31. Хэлц, хэвшмэл үг

  32. Цацлын үг

  33. Мялаалга үг

  34. Даллага, хурайлгын үг

  35. Цээрийн үг

  36. Хараал, зүхлийн үг

  37. Цол дуудлага

  38. Бэлэг дэмбэрэлийн үгс

  39. Ерөөл

  40. Магтаал 

  41. Тахилга, тайлгын үгс

  42. Бөө мөргөлийн холбоотой аман илэрхийлэл 

  43. Аялгуут үгс

  44. Айтыс

  45. Мэндэнд мордогчдын үг 

  46. Үе удам, овог төрлийн нэршил, үг

  47. Мал, амьтныг зүслэх нэршил үг 

  48. Мал, амьтныг насаар нь ялгах нэршил үг 

  49. Мал, амьтныг хүйсээр нь ялгах нэршил үг


II АРДЫН ЯЗГУУР УРЛАГ

  1. Халх уртын дуу

  2. Ойрад уртын дуу

  3. Буриад-Барга уртын дуу

  4. Дархад-Ариг урианхай уртын дуу

  5. Үзэмчин-Дарьганга уртын дуу

  6. Барга богино дуу

  7. Баяд богино дуу

  8. Буриад богино дуу

  9. Дархад богино дуу 

  10. Дарьганга богино дуу

  11. Дөрвөд богино дуу

  12. Захчин богино дуу 

  13. Мянгад богино дуу

  14. Өөлд богино дуу

  15. Сартуул богино дуу

  16. Торгууд богино дуу

  17. Урианхай богино дуу

  18. Үзэмчин богино дуу

  19. Халх богино дуу

  20. Хотгойд богино дуу 

  21. Хотон богино дуу

  22. Цаатан богино дуу 

  23. Цахар богино дуу

  24. Бүүвэйн дуу

  25. Харилцаа дуу

  26. Хүрээ дуу 

  27. Монгол хөөмийн уламжлалт урлаг 

  28. Морин хуур хөгжмийн уламжлалт урлаг  

  29. Суухан хуур тоглох урлаг  

  30. Икэл хөгжим тоглох урлаг  

  31. Дөрвөн утаст хуур тоглох урлаг  

  32. Хуучир хөгжим тоглох урлаг  

  33. Алтайн ятга хөгжим тоглох урлаг 

  34. Ятга хөгжим тоглох урлаг    

  35. Товшуур хөгжим тоглох урлаг  

  36. Домборын кюй 

  37. Нуман хуур тоглох урлаг  

  38. Шударга хөгжим тоглох урлаг  

  39. Чулуун царгил хөгжим тоглох урлаг   

  40. Цохилуур хөгжим тоглох урлаг  

  41. Лимбэ хөгжим тоглох урлаг  

  42. Хулсан хуур хөгжим тоглох урлаг 

  43. Төмөр хуур хөгжим тоглох урлаг 

  44. Эвэр бүрээ хөгжим тоглох урлаг 

  45. Бишгүүр хөгжим тоглох урлаг 

  46. Казах бүжиг

  47. Бөө мөргөлийн бүжиг 

  48. Хоолойн лимбэ

  49. Ташилдах 

  50. Дандилдах 

  51. Уламжлалт исгэрэх урлаг 

  52. Хурдан морины хүүхдийн гийнгоо, марзай 

  53. Бөөгийн ая дан 

  54. Бурханы шашны ая дан 


III. УЛАМЖЛАЛТ БАЯР НААДАМ, ЗАН ҮЙЛ, ЁС, ТОГЛООМ НААДГАЙ, УРИА ДУУДЛАГА

  1. Цагаан сарын уламжлалт ёслол, зан үйл

  2. Монгол наадам 

  3. Наурыз

  4. Шинэ гэр барих, найр хийх ёс, зан үйл

  5. Хүүхэдтэй холбоотой ёс, зан үйл, найр     

  6. Монгол нүүдлийн зан үйл 

  7. Цээрлэх ёс 

  8.   Бөөгийн оршуулгын зан үйл 

  9. Бурханы шашны оршуулгын зан үйл

  10. Исламын шашны оршуулгын зан үйл 

  11. Адууны соёлтой холбогдох найр наадам, зан үйл      

  12. Тэмээний соёлтой холбогдох найр наадам, зан үйл 

  13. Мал хөнгөлөх зан үйл

  14. Мал сэтэрлэх зан үйл 

  15. Хөдөлмөр зан үйлийн холбогдолтой уриа дуудлага

  16. Мал аж ахуйн холбогдолтой уриа дуудлага

  17. Монгол бөх

  18. Хурдан морины уралдаан 

  19. Жороо морины уралдаан

  20. Тэмээний уралдаан

  21. Тэмээн бөмбөг

  22. Үндэсний сур харваа

  23. Буриад сур харваан

  24. Урианхай сур харваа

  25. Үзэмчин харваа

  26. Зэв нүүлгэх харваа

  27. Түнх харваа

  28. Бөмбөг намнах харваа

  29. Морьт харваа

  30. Сарампай харвах

  31. Шагайн харваа

  32. Мөсөн шагайн харваа

  33. Тааварт тоглоомын уламжлалт төрлүүд  

  34. Үгэн тоглоомын уламжлалт төрлүүд  

  35. Хөдөлгөөнт тоглоомын уламжлалт төрлүүд  

  36. Хөлөгт ба өрөгт тоглоомын уламжлалт төрлүүд  

  37. Монгол шатар 

  38. Цаасан болон модон тоглоомын уламжлалт төрлүүд 

  39. Шагайгаар тоглох, наадах 

  40. Эвлүүлж өрөх тоглоом 

  41. Дэмбээ

  42. Аравдах 

  43. Дуутай хуруу

  44. 100 цааст хөзөр


IV. БАЙГАЛИЙН БОЛОН САВ ШИМ ЕРТӨНЦИЙН ТУХАЙ МЭДЛЭГ, ЗАН ҮЙЛ

  1. Байгаль хамгаалах уламжлалт арга мэдлэг, зан үйл 

  2. Газар шинжих таних мэдлэг ухаан  

  3. Шинэ нутаг сонгох мэдлэг

  4. Таван хошуу мал шинжих мэдлэг 

  5. Хурдан морь шинжих мэдлэг 

  6. Хурдан морь сойх, уралдуулах мэдлэг 

  7. Монгол зурхай

  8. Далны мэргэ

  9. Чулуу татах мэргэ

  10. Газар нутгийн нэршил, үг


V. УЛАМЖЛАЛТ АРГА УХААН

  1. Цагаан идээ бэлтгэх уламжлалт арга

  2. "Ажийн бор" ааруул хийх арга

  3. "Тамирын цагаан" ааруул хийх арга

  4. Ээзгий хийх арга 

  5. Улаан идээ боловсруулах арга

  6. Борц хийх арга 

  7. Каз хийх арга 

  8. Битүү хоол хийх арга 

  9. Малын гэдэс дотроор хоол хүнс бэлтгэх арга 

  10. Үүц бэлтгэх арга 

  11. Хөх идээ боловсруулах арга

  12. Монгол үндэсний уламжлалт, цай ундаа хийх арга 

  13. Шимийн архи нэрэх уламжлалт арга технологи

  14. Гүүний айраг исгэх уламжлалт арга технологи 

  15. Ингэний хоормог исгэх уламжлалт арга технологи  

  16. Хүндэтгэлийн зоог шүүс бэлтгэх арга

  17. Арьс, шир боловсруулах уламжлалт арга

  18. Ноос, ноолуур боловсруулах уламжлалт арга

  19. Эсгий хийх уламжлалт арга

  20. Ан, амьтны насны нэршил

  21. Шувуулахуй буюу шувуугаар ан хийх арга ухаан

  22. Бүргэдээр ан хийх арга ухаан

  23. Газар хагалах, боловсруулах арга

  24. Үр тариа, жимс, ногоо суулгах, хураах, цайруулах арга

  25. Бариа заслын аргаар анагаах арга ухаан     

  26. Мал, амьтны эд эрхтнээр анагаах арга ухаан 

  27. Ургамлын зүйлээр анагаах арга ухаан 

  28. Дом, шившлэгийн аргаар анагаах арга ухаан 

  29. Зүү тавих арга ухаан  

  30. Хануур хийх арга ухаан

  31. Төөнүүр хийх арга ухаан

  32. Тан бэлдэх арга ухаан

  33. Гүрэм домын арга ухаан

  34. Ардын уламжлалт малын эмгэг анагаах арга ухаан

  35. Мал хатгах уламжлалт мэдлэг 

  36. Мал ханах уламжлалт мэдлэг 

  37. Ардын сурган хүмүүжүүлэх ухаан 

  38. Бие бялдрын хүмүүжил олгох ухаан

  39. Угийн бичиг хөтлөх монгол уламжлалт мэдлэг


VI. МАЛ МАЛЛАХ АРГА УХААН

  1. Адуун сүрэг маллах арга ухаан 

  2. Тэмээн сүрэг маллах арга ухаан 

  3. Үхэр сүрэг маллах арга ухаан 

  4. Хонин сүрэг маллах арга ухаан 

  5. Ямаан сүрэг маллах арга ухаан 

  6. Сарлаг маллах арга ухаан 

  7. Эцэг мал тавих арга ухаан, ёс


VII. УЛАМЖЛАЛТ ГАР УРЛАЛ

  1. Барга хувцасны уламжлалт урлал      

  2. Баяд хувцасны уламжлалт урлал

  3. Буриад хувцасны уламжлалт урлал

  4. Дархад хувцасны уламжлалт урлал

  5. Дарьганга хувцасны уламжлалт урлал

  6. Дөрвөд хувцасны уламжлалт урлал

  7. Захчин хувцасны уламжлалт урлал

  8. Казах хувцасны уламжлалт урлал

  9. Мянгад хувцасны уламжлалт урлал

  10. Өөлд хувцасны уламжлалт урлал

  11. Торгууд хувцасны уламжлалт урлал

  12. Тува хувцасны уламжлалт урлал

  13. Урианхай хувцасны уламжлалт урлал

  14. Үзэмчин хувцасны уламжлалт урлал

  15. Халх хувцасны уламжлалт урлал

  16. Хамниган хувцасны уламжлалт урлал

  17. Хотгойд хувцасны уламжлалт урлал

  18. Хотон хувцасны уламжлалт урлал

  19. Цаатан хувцасны уламжлалт урлал

  20. Цахар хувцасны уламжлалт урлал

  21. Монгол малгайн урлал 

  22. Монгол гутлын урлал 

  23. Буриад гутлын урлал 

  24. Бөхийн зодог шуудаг урлал 

  25. Хурдан морины унаач хүүхдийн хувцас урлал 

  26. Нум сум харваачийн хувцас урлал 

  27. Ангийн хувцас урлал

  28. Бөөгийн хувцас урлал

  29. Ламын хувцас урлал

  30. Цамын хувцас урлал

  31. Монгол гэрийн уламжлалт урлал

  32. Уянга хийцийн гэр урлал 

  33. Урц гэрийн урлал

  34. Гэрийн иж бүрдлийн уламжлалт урлал

  35. Казах гэрийн уламжлалт урлал

  36. Буриад байшин урлал

  37. Монголын уламжлалт хээ угалз 

  38. Зүмбэр урлал 

  39. Уран хайчилбар 

  40. Эсгий ширмэл урлал

  41. Эсгий хувцас урлал

  42. Монголын уламжлалт арьс ширэн эдлэлийн урлал 

  43. Монголын уламжлалт модон эдлэлийн урлал 

  44. Үйсэн урлал

  45. Үндэсний нум сум урлал 

  46. Урианхай нум сум урлал 

  47. Буриад нум сум урлал 

  48. Алингар нум сум урлал 

  49. Мөнгөн аяга хийх урлал 

  50. Хэт хутга урлал

  51. Монгол эмээл хийх урлал 

  52. Монгол дархны цутгуурын урлал 

  53. Цахиур буу хийх технологи 

  54. Монгол дархны уламжлалт арга ухаан 

  55. Дархан мужааны багаж хэрэгсэл урлал

  56. Хөдөлмөрийн багаж хэрэгслийн урлал

  57. Баримлын урлал

  58. Шуумлын урлал 

  59. Наамлын урлал 

  60. Модон сийлбэрийн урлал 

  61. Ясан сийлбэрийн урлал

  62. Хөөрөг урлал

  63. Зээгт наамлын уламжлалт урлал 

  64. Уламжлалт зээгт урлал 

  65. Уламжлалт уран хатгамал, оёдлын урлал 

  66. Зоос ширээ сүлжих урлал

  67. Уламжлалт нэхэх, сүлжих урлал

  68. Монголын уламжлалт уях зангидах урлал

  69. Монгол зургийн урлал 

  70. Үндэсний хөгжмийн зэмсгийн уламжлалт урлал

  71. Морин хуур хөгжмийн урлал

  72. Морин тэрэг хийх уламжлалт арга

  73. Үхэр тэрэг хийх уламжлалт арга

  74. Ходок тэрэг хийх уламжлалт арга

  75. Чингэлэг тэрэг хийх уламжлалт арга

  76. Тэмээн тэрэг хийх уламжлалт арга

  77. Мухлаг тэрэг хийх уламжлалт арга